Khám gan là một trong những việc làm quan trọng nhất để bảo vệ sức khỏe tổng thể. Gan được ví như “nhà máy” xử lý chất độc của cơ thể, thực hiện hàng trăm chức năng thiết yếu từ chuyển hóa dinh dưỡng, dự trữ năng lượng đến sản xuất các chất đông máu. Tuy nhiên, gan lại là cơ quan “âm thầm”, ít biểu hiện triệu chứng rõ ràng cho đến khi bệnh đã trở nặng. Chính vì vậy, việc chủ động khám kiểm tra gan định kỳ không chỉ giúp phát hiện sớm các vấn đề mà còn là chìa khóa để phòng ngừa và điều trị kịp thời, tránh những biến chứng nguy hiểm như xơ gan hoặc ung thư gan.
Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn một cái nhìn toàn diện về cách khám gan, từ các phương pháp phổ biến, đối tượng nên khám cho đến chi phí và những điều cần lưu ý.
1. Các Phương Pháp Khám Gan Phổ Biến và Chi Tiết
Khi đến các cơ sở y tế để khám gan, bạn sẽ được bác sĩ chỉ định một hoặc nhiều phương pháp sau, tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe cụ thể.
1.1. Xét Nghiệm Máu: Nền Tảng Chẩn Đoán Ban Đầu
Khám gan như thế nào? Câu trả lời đầu tiên và quan trọng nhất chính là thông qua các xét nghiệm máu chuyên sâu. Đây là phương pháp phổ biến, ít xâm lấn và cung cấp nhiều thông tin giá trị về chức năng gan.
- Xét nghiệm men gan (ALT và AST): ALT (Alanine Aminotransferase) và AST (Aspartate Aminotransferase) là hai enzyme chủ yếu nằm trong tế bào gan. Khi gan bị tổn thương, các enzyme này sẽ rò rỉ vào máu, khiến nồng độ tăng cao. Chỉ số ALT thường nhạy hơn đối với tổn thương gan.
- Xét nghiệm GGT và ALP: GGT (Gamma-Glutamyl Transpeptidase) và ALP (Alkaline Phosphatase) là các enzyme có thể tăng cao khi có vấn đề về đường mật hoặc tắc nghẽn ống mật.
- Xét nghiệm Bilirubin: Bilirubin là một sắc tố màu vàng được tạo ra từ quá trình phá vỡ hồng cầu. Gan khỏe mạnh sẽ xử lý và đào thải Bilirubin. Nếu gan bị suy yếu, Bilirubin sẽ tích tụ trong máu, gây ra các triệu chứng vàng da, vàng mắt. Xét nghiệm này đo cả Bilirubin toàn phần, Bilirubin trực tiếp và Bilirubin gián tiếp để xác định nguyên nhân chính xác.
- Xét nghiệm Albumin và Protein toàn phần: Albumin là một loại protein quan trọng được sản xuất bởi gan. Nồng độ Albumin thấp có thể là dấu hiệu cho thấy gan đang hoạt động kém hiệu quả, đặc biệt trong các trường hợp bệnh gan mạn tính.
- Xét nghiệm đông máu (Prothrombin Time/INR): Gan sản xuất các yếu tố đông máu. Khi chức năng gan suy giảm, quá trình đông máu có thể bị ảnh hưởng. Xét nghiệm này giúp đánh giá khả năng đông máu của cơ thể, từ đó gián tiếp phản ánh mức độ tổn thương của gan.
- Xét nghiệm các marker virus: Đối với những người có nguy cơ hoặc nghi ngờ mắc viêm gan B và C, bác sĩ sẽ chỉ định các xét nghiệm chuyên sâu như HBsAg, Anti-HBs, Anti-HCV để xác định sự hiện diện của virus trong cơ thể.
1.2. Chẩn Đoán Hình Ảnh: Quan Sát Cấu Trúc Gan
Sau khi có kết quả xét nghiệm máu, bác sĩ có thể yêu cầu thêm các phương pháp chẩn đoán hình ảnh để quan sát trực tiếp hình dạng, kích thước và cấu trúc của gan.
- Siêu âm gan: Đây là phương pháp phổ biến nhất để khám gan nhiễm mỡ hoặc các tổn thương cấu trúc. Siêu âm sử dụng sóng âm để tạo ra hình ảnh gan, giúp phát hiện các khối u, nang, sỏi mật hoặc mức độ gan nhiễm mỡ.
- Chụp CT (Computed Tomography) và MRI (Magnetic Resonance Imaging): Đây là những phương pháp chẩn đoán hình ảnh tiên tiến hơn, cung cấp hình ảnh chi tiết và rõ nét về gan. Các phương pháp này thường được chỉ định để chẩn đoán các bệnh lý phức tạp như xơ gan, ung thư gan hoặc các khối u lành tính, ác tính.
1.3. Sinh Thiết Gan (Nếu Cần Thiết): “Tiêu Chuẩn Vàng” Để Chẩn Đoán
Sinh thiết gan là thủ thuật lấy một mẫu mô nhỏ từ gan để phân tích dưới kính hiển vi. Đây là “tiêu chuẩn vàng” để chẩn đoán mức độ tổn thương, xơ hóa và các loại bệnh gan cụ thể khi các xét nghiệm khác chưa đưa ra kết luận rõ ràng. Thủ thuật này có tính xâm lấn, do đó chỉ được thực hiện khi có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa và khi thực sự cần thiết.
2. Khi Nào Nên Đi Khám Gan? Những Dấu Hiệu Cảnh Báo Không Thể Bỏ Qua
Không phải ai cũng biết khi nào nên đi khám gan. Bạn nên chủ động khám gan ngay lập tức nếu thuộc một trong các nhóm đối tượng dưới đây:
- Người uống nhiều rượu bia thường xuyên: Uống rượu bia là nguyên nhân hàng đầu gây tổn thương gan, dẫn đến gan nhiễm mỡ, viêm gan do rượu và xơ gan.
- Người có tiền sử viêm gan virus B hoặc C: Viêm gan virus B và C là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra các bệnh gan mạn tính, cần được theo dõi và điều trị thường xuyên.
- Người béo phì hoặc có gan nhiễm mỡ: Gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD) là một vấn đề sức khỏe ngày càng phổ biến.
- Người có triệu chứng vàng da, vàng mắt: Đây là dấu hiệu rõ ràng của Bilirubin tăng cao, cảnh báo chức năng gan đang suy giảm nghiêm trọng.
- Người mệt mỏi kéo dài, chán ăn, buồn nôn: Những triệu chứng này có thể là dấu hiệu sớm của bệnh gan.
- Người có cảm giác đau âm ỉ ở hạ sườn phải: Vùng hạ sườn phải là vị trí của gan. Đau ở khu vực này có thể là do gan bị sưng hoặc viêm.
- Người đang sử dụng thuốc điều trị dài ngày: Một số loại thuốc có thể gây độc cho gan, do đó cần được kiểm tra định kỳ để đảm bảo gan không bị ảnh hưởng.
3. Khám Gan Cần Những Gì và Chi Phí Có Cao Không?
Khám gan cần những gì? Một gói khám kiểm tra gan cơ bản thường bao gồm xét nghiệm máu và siêu âm. Tùy thuộc vào kết quả ban đầu, bác sĩ sẽ chỉ định thêm các xét nghiệm chuyên sâu hoặc chẩn đoán hình ảnh khác.
Chi phí khám gan phụ thuộc vào nhiều yếu tố:
- Gói khám: Khám tổng quát hay khám chuyên sâu theo từng bệnh lý cụ thể (ví dụ: khám viêm gan B).
- Các xét nghiệm: Số lượng và loại xét nghiệm cần thực hiện.
- Cơ sở y tế: Bệnh viện công, bệnh viện tư hoặc phòng khám chuyên khoa.
Nhìn chung, chi phí cho một lần khám gan cơ bản khá hợp lý, dao động từ vài trăm đến một vài triệu đồng. Bạn nên liên hệ trực tiếp với cơ sở y tế để được tư vấn chính xác về chi phí.
4. Chế Độ Dinh Dưỡng Giúp Phục Hồi Chức Năng Gan
Ngoài việc khám gan định kỳ, một chế độ ăn uống khoa học đóng vai trò then chốt trong việc bảo vệ và phục hồi chức năng gan.
- Nhóm rau xanh và cây họ cải: Bông cải xanh, rau bina, bắp cải chứa nhiều chất chống oxy hóa và glucosinolates, giúp tăng cường khả năng thải độc của gan.
- Trà xanh: Chứa Catechin, một chất chống oxy hóa mạnh mẽ giúp cải thiện chức năng gan và giảm nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ.
- Quả mọng: Dâu tây, việt quất, mâm xôi giàu anthocyanins, có khả năng chống oxy hóa và chống viêm hiệu quả.
- Tỏi: Chứa Allicin và Selenium, giúp kích hoạt các enzyme giải độc gan, hỗ trợ quá trình loại bỏ độc tố.
- Quả bơ và các loại hạt: Giàu chất béo không bão hòa đơn và vitamin E, giúp bảo vệ tế bào gan khỏi tổn thương.
Kết Luận
Khám gan là một việc làm cần thiết và không thể chủ quan. Đừng chờ đợi đến khi các triệu chứng bệnh xuất hiện rõ ràng mới đi khám. Hãy chủ động khám kiểm tra gan định kỳ, đặc biệt nếu bạn thuộc nhóm đối tượng có nguy cơ cao. Bằng cách kết hợp thăm khám định kỳ với một lối sống lành mạnh và chế độ ăn uống khoa học, bạn sẽ bảo vệ được lá gan khỏe mạnh, duy trì cuộc sống chất lượng và dài lâu.
Tham khảo thêm về gói khám chi tiết hoặc gọi tư vấn miễn phí ngay để được đội ngũ chuyên gia của chúng tôi hỗ trợ!
Xem Chi tiết khám gan tại đây – Nội dung chỉ mang tính chất tham khảo, bạn hãy đến trực tiếp để được bác sĩ hỗ trợ thăm khám
