Viêm khớp gối, đặc biệt là viêm khớp thoái hóa (OA), là một bệnh lý mạn tính ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống. Với sự tiến bộ không ngừng của y học, phác đồ điều trị viêm khớp gối không còn chỉ dừng lại ở giảm đau mà hướng đến bảo tồn khớp và tối ưu hóa chức năng vận động. Hướng dẫn điều trị mới nhất năm 2026 tiếp tục nhấn mạnh phương pháp đa mô thức và cá thể hóa dựa trên mức độ nghiêm trọng, triệu chứng và tình trạng sức khỏe tổng thể của bệnh nhân.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của Đại tá, Thạc Sĩ – Bác sĩ Nguyễn Xuân Hiệp – BGĐ TT tái tạo mô sụn & phục hồi CNVĐ Phòng khám Đa khoa SCT
Nguyên Tắc Cốt Lõi Trong Phác Đồ Điều Trị Viêm Khớp Gối
Phòng khám SCT áp dụng phác đồ điều trị viêm khớp gối đa mô thức, kết hợp các phương pháp điều trị từ cơ bản đến chuyên sâu để đạt hiệu quả tối ưu. Phác đồ điều trị viêm khớp gối hiện đại tuân thủ nguyên tắc “từ đơn giản đến phức tạp” và được chia thành ba tuyến chính, áp dụng đồng thời hoặc tuần tự:
1. Điều trị Không dùng Thuốc (Nền tảng)
Đây là bước đầu tiên và thiết yếu trong mọi phác đồ điều trị viêm khớp gối, đặc biệt hiệu quả ở giai đoạn sớm.
- Giáo dục bệnh nhân: Giúp người bệnh hiểu rõ về bệnh lý.
- Kiểm soát cân nặng: Giảm cân là biện pháp hiệu quả nhất để giảm tải áp lực lên khớp gối. Cứ giảm 1kg trọng lượng cơ thể có thể giảm áp lực lên khớp gối khoảng 4kg.
- Vật lý trị liệu và Tập luyện: Tăng cường sức mạnh cơ tứ đầu đùi, cơ gân kheo và các nhóm cơ quanh gối giúp ổn định khớp và giảm đau.
- Dụng cụ hỗ trợ: Sử dụng nẹp gối, gậy chống, hoặc giày chỉnh hình để cải thiện cơ chế đi lại và giảm tải cho khớp.
2. Điều trị Bằng Thuốc (Kiểm soát Triệu chứng và Viêm)
Các loại thuốc được sử dụng để kiểm soát đau và viêm, giúp bệnh nhân dễ dàng tham gia vật lý trị liệu hơn.
- Thuốc giảm đau thông thường: Acetaminophen (Paracetamol) thường là lựa chọn đầu tiên cho đau nhẹ đến trung bình.
- Thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs): Dạng uống (ví dụ: Celecoxib, Etoricoxib) hoặc dạng bôi ngoài da. NSAIDs giúp giảm viêm, nhưng cần theo dõi sát các tác dụng phụ.
- Thuốc tiêm nội khớp:
- Corticosteroid: Tiêm trong ngắn hạn để kiểm soát đợt đau và viêm cấp tính.
- Acid Hyaluronic (HA): Tiêm để bôi trơn và cải thiện độ đàn hồi của dịch khớp, đặc biệt hiệu quả cho xương khớp ở giai đoạn trung bình.
3. Thuốc Điều trị Theo cơ chế (DMOADs)
Các nhóm thuốc này nhằm mục đích làm chậm quá trình thoái hóa khớp, mặc dù hiệu quả cần được đánh giá cá thể hóa.
- Glucosamine và Chondroitin: Có vai trò hỗ trợ tái tạo sụn và giảm đau nhẹ.
Các Phương Pháp Điều Trị Nội Khoa Tiên Tiến và Đa Mô Thức tại SCT
Phòng khám SCT đặc biệt chú trọng vào phác đồ điều trị viêm khớp gối đa mô thức kết hợp thuốc uống, điều trị nội khoa chuyên sâu và vật lý trị liệu hiện đại. Mục tiêu là giảm viêm tại chỗ và thúc đẩy tái tạo lâu dài.
Hướng dẫn cập nhật của các hiệp hội xương khớp hàng đầu tiếp tục đưa các liệu pháp sinh học và tái tạo vào phác đồ điều trị viêm khớp gối cho các trường hợp không đáp ứng với điều trị bảo tồn.
1. Liệu pháp Huyết Tương Giàu Tiểu Cầu (PRP – Platelet-Rich Plasma)
- Cơ chế: Lấy máu của chính bệnh nhân, ly tâm để thu được huyết tương có nồng độ tiểu cầu cao. Tiểu cầu giải phóng các yếu tố tăng trưởng (Growth Factors) giúp kích thích quá trình sửa chữa mô, giảm viêm và cải thiện đau.
- Vai trò: Được xem là một phương pháp hứa hẹn, đặc biệt hiệu quả trong việc cải thiện chức năng và giảm đau kéo dài cho thoái hóa khớp gối giai đoạn sớm và trung bình.
2. Trị liệu Tế Bào (Stem Cell Therapy)
- Cơ chế: Sử dụng tế bào khỏe mạnh (thường lấy từ mỡ hoặc tủy xương) để tiêm vào khớp gối. Các tế bào này có khả năng biệt hóa (chuyển đổi) thành tế bào sụn, mô liên kết hoặc giải phóng các chất chống viêm mạnh mẽ.
- Vai trò: Đây là phương pháp chuyên sâu, thường dành cho các trường hợp tổn thương xương khớp nặng hơn hoặc không đáp ứng với PRP, nhằm mục đích tái tạo sụn khớp.
Phẫu Thuật (Lựa chọn Cuối cùng)
Phẫu thuật được xem xét khi viêm khớp gối ở giai đoạn cuối, các triệu chứng đau nghiêm trọng và chất lượng cuộc sống bị ảnh hưởng nặng nề dù đã áp dụng đầy đủ các phác đồ điều trị viêm khớp gối bảo tồn.
- Nội soi khớp (Arthroscopy): Dùng để loại bỏ mảnh sụn vỡ, làm sạch ổ khớp (ít được khuyến nghị rộng rãi trong OA).
- Phẫu thuật thay khớp gối một phần (UKA) hoặc toàn phần (TKA): Đây là tiêu chuẩn vàng cho thoái hóa khớp gối giai đoạn cuối, giúp bệnh nhân gần như phục hồi hoàn toàn chức năng vận động và chấm dứt cơn đau kéo dài.
Kết Luận: Tối Ưu Hóa Phác Đồ Điều Trị Viêm Khớp Gối tại SCT
Phác đồ điều trị viêm khớp gối tại Phòng khám SCT yêu cầu một cách tiếp cận toàn diện: lấy điều trị không dùng thuốc làm nền tảng, kết hợp thuốc để kiểm soát triệu chứng, và xem xét các liệu pháp tái tạo tiên tiến (PRP, trị liệu Tế bào) để bảo tồn khớp trước khi chuyển sang phẫu thuật thay khớp.
Chìa khóa thành công là sự tương tác chặt chẽ giữa bệnh nhân và chuyên gia, cùng với việc tuân thủ nghiêm ngặt chế độ luyện tập và kiểm soát cân nặng.
