Viêm đa khớp là một dạng bệnh lý viêm khớp mạn tính, trong đó tình trạng viêm xảy ra ở ít nhất năm khớp trở lên trong cùng một thời điểm. Đây thường là biểu hiện của các bệnh tự miễn hệ thống như Viêm khớp dạng thấp (RA) hoặc Lupus, gây ra những tổn thương nghiêm trọng và có thể dẫn đến tàn phế nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Việc nhận diện sớm triệu chứng viêm đa khớp là bước then chốt để bảo vệ chức năng xương khớp và sức khỏe toàn thân.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của Đại tá, Thạc Sĩ – Bác sĩ Nguyễn Xuân Hiệp – BGĐ TT tái tạo mô sụn & phục hồi CNVĐ Phòng khám Đa khoa SCT
Viêm Đa Khớp Là Gì? Phân biệt với Viêm Khớp Đơn thuần
Viêm đa khớp là tình trạng bệnh lý đặc trưng bởi sự viêm nhiễm đồng thời ở nhiều khớp.
- Viêm Đa Khớp: Tác động đến 5 khớp trở lên, thường là các khớp nhỏ (ngón tay, cổ tay) và có tính đối xứng (cả hai bên cơ thể).
- Viêm Khớp Đơn Thuần: Chỉ ảnh hưởng đến một khớp (ví dụ: khớp gối do chấn thương) hoặc vài khớp nhỏ.
Các nguyên nhân phổ biến nhất gây ra viêm đa khớp bao gồm Viêm khớp dạng thấp (RA), Lupus ban đỏ hệ thống, Viêm khớp vảy nến, và giai đoạn tiến triển của thoái hóa khớp.
Những Nhóm Có Khả Năng Cao Mắc Viêm Đa Khớp
- Người từ 35 tuổi trở lên: Tuổi càng cao, sụn khớp càng mòn và dễ viêm.
- Người có tiền sử gia đình mắc bệnh xương khớp: Yếu tố di truyền làm tăng nguy cơ viêm đa khớp.
- Phụ nữ: Tỷ lệ mắc cao gấp 2–3 lần nam giới do thay đổi hormone.
- Người lao động nặng hoặc vận động lặp lại: Mang vác, đứng lâu, gõ máy tính liên tục → dễ gây viêm mạn.
- Người thừa cân – béo phì: Tăng áp lực lên khớp gối – háng → dễ gây viêm, thoái hóa.
- Người từng chấn thương khớp: Chấn thương cũ dễ tiến triển thành viêm mạn nếu không điều trị đúng.
- Người hút thuốc lá hoặc tiếp xúc khói thuốc: Thuốc lá làm tăng phản ứng viêm → tăng nguy cơ viêm đa khớp.
- Người có bệnh tự miễn hoặc rối loạn miễn dịch: Hệ miễn dịch tấn công khớp, gây sưng – đau nhiều khớp.
- Người căng thẳng kéo dài – ngủ kém: Stress làm tăng các chất gây viêm trong cơ thể.
- Người chơi thể thao (đặc biệt thể thao cường độ cao): Chấn thương lặp đi lặp lại, Tập sai kỹ thuật, Tập quá sức, thiếu phục hồi
5 Triệu Chứng Viêm Đa Khớp Điển Hình Cảnh Báo Nguy Hiểm
Các triệu chứng viêm đa khớp không chỉ giới hạn ở khớp mà còn là các biểu hiện toàn thân, phản ánh tình trạng viêm hệ thống.
1. Cứng Khớp Kéo Dài Vào Buổi Sáng
- Biểu hiện: Khớp cảm thấy cứng đờ, khó cử động ngay sau khi thức dậy hoặc sau một thời gian dài nghỉ ngơi.
- Thời gian: Cơn cứng khớp thường kéo dài trên 30 phút (có thể lên đến vài giờ).
2. Sưng và Đau Khớp Mang Tính Đối Xứng
- Biểu hiện: Các khớp nhỏ ở ngón tay, cổ tay, cổ chân sưng, nóng, đỏ, và đau ở cả hai bên cơ thể.
- Vị trí thường gặp: Các khớp cổ tay, khớp ngón tay gần, khớp bàn ngón chân.
3. Hạn Chế Vận Động và Yếu Cơ
- Biểu hiện: Khó khăn khi thực hiện các động tác tinh tế như cài cúc áo.
- Biến chứng: Dẫn đến giảm chức năng vận động vĩnh viễn của hệ xương khớp.
4. Nổi Hạt Dưới Da (Nốt thấp)
- Biểu hiện: Xuất hiện các khối u cứng, không đau, thường nằm dưới da gần khớp bị viêm (Ví dụ: khuỷu tay). Sự xuất hiện của các nốt này cho thấy bệnh đang ở giai đoạn nặng.
5. Biểu Hiện Toàn Thân (Mệt mỏi, Sốt, Sụt Cân)
- Mệt mỏi kéo dài: Cảm giác kiệt sức không giải thích được.
- Sốt nhẹ: Thường xuyên sốt nhẹ không rõ nguyên nhân.
- Sụt cân: Mất cảm giác ngon miệng và sụt cân không mong muốn.
Viêm Đa Khớp Có Ảnh Hưởng Như Thế Nào Đến Sức Khỏe?
Nếu các triệu chứng viêm đa khớp bị bỏ qua hoặc điều trị không đúng cách, tình trạng viêm mãn tính sẽ gây ra những tổn thương không thể phục hồi, không chỉ cho khớp mà còn cho các cơ quan khác trong cơ thể:
- Biến dạng và Dính Khớp vĩnh viễn: Đây là hậu quả trực tiếp và dễ nhận thấy nhất. Phá hủy sụn và xương dẫn đến biến dạng khớp (ví dụ: ngón tay hình thoi, lệch khớp) và dính khớp, khiến bệnh nhân mất hoàn toàn khả năng vận động tại khớp đó, dẫn đến tàn phế.
- Tổn Thương Nội Tạng: Do viêm đa khớp thường là bệnh lý tự miễn toàn thân, tình trạng viêm có thể lan rộng:
- Phổi: Gây xơ phổi hoặc tràn dịch màng phổi, làm giảm chức năng hô hấp.
- Tim Mạch: Tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch (như xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim) do viêm mạch máu mãn tính.
- Mắt: Gây viêm màng bồ đào, viêm khô mắt.
- Thận: Tổn thương thận, đặc biệt trong trường hợp bệnh Lupus.
- Giảm Chất Lượng Cuộc Sống và Tuổi Thọ: Đau đớn và tàn phế kéo dài gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe tâm thần (trầm cảm, lo âu) và gián tiếp làm giảm tuổi thọ do tăng nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch.
Cần Làm Gì Khi Xuất Hiện Triệu Chứng Viêm Đa Khớp?
Khi nhận thấy bất kỳ triệu chứng viêm đa khớp nào kéo dài hoặc có tính đối xứng, hành động nhanh chóng và đúng đắn là chìa khóa để bảo tồn khớp và ngăn ngừa tổn thương nội tạng:
- Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc: Tránh dùng các loại thuốc giảm đau hoặc Corticosteroid kéo dài mà không có chỉ định.
- Giữ khớp nghỉ ngơi: Hạn chế vận động khớp bị ảnh hưởng trong giai đoạn đang sưng, nóng, đỏ.
- Thăm khám chuyên khoa Cơ Xương Khớp ngay lập tức: Chỉ có bác sĩ chuyên khoa mới có thể thực hiện các xét nghiệm cần thiết để xác định chính xác bệnh lý tự miễn và xây dựng phác đồ điều trị nền sớm (DMARDs) – loại thuốc thiết yếu để làm chậm tiến trình phá hủy khớp.
- Kiểm soát chế độ ăn: Tạm thời loại bỏ các thực phẩm có thể làm tăng viêm như đồ chiên rán, thực phẩm chế biến sẵn, và rượu bia.
Kết Luận: Chủ Động Đánh Giá Sức Khỏe Xương Khớp
Nhận diện 5 triệu chứng viêm đa khớp điển hình là bước đầu tiên và quan trọng nhất để đối phó với bệnh. Khi phát hiện các dấu hiệu, hãy tìm kiếm sự tư vấn và chẩn đoán chính xác từ bác sĩ chuyên khoa. Điều trị sớm theo phác đồ y học hiện đại là cách duy nhất để kiểm soát bệnh, ngăn ngừa biến dạng và bảo tồn chất lượng cuộc sống.
Bạn đang gặp phải một hoặc nhiều triệu chứng viêm đa khớp kéo dài? Đừng để bệnh âm thầm phá hủy hệ xương khớp của bạn.
Hãy đăng ký thăm khám ngay hôm nay với chuyên gia của chúng tôi để được chẩn đoán chính xác, xác định nguyên nhân và bắt đầu phác đồ điều trị cá nhân hóa kịp thời.
