Tiểu đường thai kỳ là tình trạng rối loạn dung nạp đường huyết, chỉ xuất hiện trong thời gian mang thai. Theo Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ (ADA), có khoảng 5–9% phụ nữ mang thai mắc tiểu đường thai kỳ, và nếu không kiểm soát tốt sẽ ảnh hưởng đến cả mẹ và thai nhi. Việc phát hiện sớm và chăm sóc đúng cách là chìa khóa để đảm bảo một thai kỳ khỏe mạnh.
1. Tiểu đường thai kỳ là gì?
Tiểu đường thai kỳ xảy ra khi cơ thể mẹ bầu không sản xuất đủ insulin để đáp ứng nhu cầu tăng cao trong thai kỳ. Kết quả là lượng đường trong máu tăng cao, gây ra nhiều nguy cơ:
- Với mẹ: dễ tăng huyết áp thai kỳ, tiền sản giật, sinh mổ.
- Với thai nhi: nguy cơ thai to (>4kg), hạ đường huyết sơ sinh, vàng da, thậm chí tử vong chu sinh.
2. Dấu hiệu nhận biết tiểu đường thai kỳ
Tiểu đường thai kỳ thường không có triệu chứng rõ rệt, vì vậy nhiều mẹ bầu dễ bỏ qua. Một số biểu hiện gợi ý gồm:
- Khát nước nhiều, đi tiểu nhiều lần.
- Cảm giác mệt mỏi kéo dài.
- Thị lực mờ thoáng qua.
- Tăng cân nhanh bất thường trong thai kỳ.
- Thai to hơn so với tuổi thai.
Vì dấu hiệu khá mơ hồ, xét nghiệm sàng lọc là cách duy nhất để chẩn đoán chính xác.
3. Hậu quả của tiểu đường thai kỳ
Tiểu đường thai kỳ không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho thai nhi. Ở mẹ bầu, tình trạng này có thể dẫn đến tiền sản giật, tăng đường huyết kéo dài, hoặc tiến triển thành đái tháo đường type 2 sau sinh. Ngoài ra, sự thay đổi đường huyết và áp lực tâm lý trong thai kỳ dễ gây căng thẳng tinh thần, ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể. Về phía thai nhi, nguy cơ thai to (macrosomia) làm tăng tỷ lệ sinh mổ và biến chứng trong quá trình sinh nở. Vì vậy, việc tầm soát, chẩn đoán sớm và kiểm soát đường huyết thai kỳ đóng vai trò quan trọng để bảo vệ cả mẹ và bé.
4. Xét nghiệm chẩn đoán tiểu đường thai kỳ
Theo khuyến cáo, phụ nữ mang thai nên được tầm soát tiểu đường thai kỳ ở tuần 24–28 bằng:
- Xét nghiệm dung nạp glucose đường uống (OGTT): Uống 75g glucose và đo đường huyết lúc đói, sau 1 giờ và 2 giờ.
- Lúc đói ≥ 92 mg/dL (5,1 mmol/L)
- Sau 1 giờ ≥ 180 mg/dL (10,0 mmol/L)
- Sau 2 giờ ≥ 153 mg/dL (8,5 mmol/L)
Nếu có từ 1 chỉ số bất thường trở lên, được chẩn đoán tiểu đường thai kỳ.
- Xét nghiệm HbA1c hoặc đường huyết đói: Có thể chỉ định ở giai đoạn sớm để phát hiện nguy cơ.
5. Cách chăm sóc mẹ bầu bị tiểu đường thai kỳ
Việc chăm sóc toàn diện giúp mẹ kiểm soát đường huyết và bảo vệ thai nhi:
- Chế độ ăn khoa học: Ăn nhiều rau xanh, chất xơ, chia nhỏ bữa ăn; hạn chế tinh bột tinh chế và đồ ngọt.
- Tập luyện phù hợp: Đi bộ nhẹ nhàng, yoga bầu hoặc bơi lội (nếu bác sĩ cho phép).
- Theo dõi đường huyết thường xuyên: Ghi lại kết quả để bác sĩ điều chỉnh phác đồ.
- Tuân thủ hướng dẫn bác sĩ: Có thể cần dùng insulin nếu chế độ ăn và vận động chưa đủ kiểm soát.
- Khám thai định kỳ: Để theo dõi sự phát triển của thai và phát hiện sớm biến chứng.
Cách chăm sóc mẹ bầu mắc tiểu đường thai kỳ
6. Gói tầm soát tiểu đường thai kỳ tại phòng khám Đa khoa SCT
Để phát hiện sớm và quản lý tốt tình trạng đường huyết trong thai kỳ, mẹ bầu có thể đăng ký gói tầm soát tiểu đường, bao gồm:
- Xét nghiệm đường huyết đói.
- Xét nghiệm HbA1c.
- Nghiệm pháp dung nạp glucose (OGTT).
- Khám và tư vấn chuyên khoa sản – nội tiết.
Kết luận:
Tiểu đường thai kỳ tuy tiềm ẩn nhiều nguy cơ nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát được nếu phát hiện sớm, theo dõi chặt chẽ và tuân thủ chế độ chăm sóc khoa học. Chủ động tầm soát không chỉ giúp mẹ bầu có thai kỳ an toàn mà còn bảo vệ sức khỏe lâu dài cho cả mẹ và bé.
Đặt lịch ngay hôm nay hoặc gọi tư vấn miễn phí để được hướng dẫn gói xét nghiệm phù hợp!
