Viêm gan B là một bệnh lý nguy hiểm do virus HBV gây ra, có thể dẫn đến xơ gan và ung thư gan nếu không được kiểm soát. Việc tìm hiểu về cách điều trị viêm gan B hiện nay theo từng giai đoạn là vô cùng cần thiết để người bệnh có phác đồ điều trị kịp thời và chính xác.
Bài viết này tổng hợp thông tin điều trị dựa trên Quyết định 3310/QĐ-BYT năm 2019 của Bộ Y tế Việt Nam về Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh viêm gan vi rút B.
Điều Trị Viêm Gan B Cấp Tính: Chủ Yếu Là Hỗ Trợ
Viêm gan B cấp tính thường không có triệu chứng rõ ràng, nhưng thể điển hình có thể gây mệt mỏi, vàng da, và đau gan. Về cận lâm sàng, men gan (ALT/AST) tăng rất cao, kèm theo xét nghiệm đặc hiệu (Anti-HBc IgM dương tính). Cần phân biệt kỹ lưỡng với các nguyên nhân viêm gan khác.
Hơn 95% người lớn sẽ tự hồi phục mà không cần thuốc. Do đó, cách điều trị viêm gan B trong giai đoạn cấp tính chủ yếu là điều trị hỗ trợ: nghỉ ngơi, kiêng rượu bia, và điều chỉnh chế độ ăn.
Thuốc kháng vi rút chỉ được chỉ định khi bệnh có diễn biến nặng, tiến triển thành suy gan cấp (rối loạn đông máu, bệnh não gan) hoặc kéo dài bất thường. Bệnh nhân được theo dõi chức năng gan và virus định kỳ. Nếu HBsAg vẫn dương tính sau 6 tháng, bệnh được xác định là chuyển sang giai đoạn mạn tính, đòi hỏi phác đồ cách điều trị viêm gan B khác biệt và kéo dài hơn.
Điều Trị Viêm Gan B Mạn Tính: Điều trị Kháng Virus
Viêm gan B được chẩn đoán là mạn tính khi virus (HBsAg và/hoặc HBV DNA) tồn tại và dương tính trong cơ thể từ 6 tháng trở lên. Mục tiêu chính của cách điều trị viêm gan B mạn tính là ức chế sự sao chép lâu dài của virus, cải thiện chất lượng sống và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm như xơ gan và ung thư biểu mô tế bào gan (HCC).
Nguyên tắc điều trị là sử dụng các thuốc kháng vi rút thế hệ mới (dạng uống) với hiệu quả cao, bởi đây là liệu trình kéo dài, có thể suốt đời. Việc điều trị bằng thuốc tiêm (Peg-IFN) chỉ được xem xét cho một số trường hợp đặc biệt.
Chỉ định điều trị được xác định dựa trên sự kết hợp chặt chẽ của ba yếu tố: nồng độ men gan ALT, tải lượng HBV DNA của virus, và mức độ xơ hóa gan.
- Đối với bệnh nhân đã có xơ gan (còn bù hoặc mất bù): Cần điều trị ngay khi tải lượng virus trên ngưỡng, bất kể mức men gan ALT.
- Đối với bệnh nhân chưa có xơ gan: Chỉ định điều trị khi có cả hai yếu tố là tổn thương tế bào gan (ALT tăng cao và/hoặc xơ hóa gan) và virus đang tăng sinh mạnh (HBV DNA cao).
Trước khi bắt đầu bất kỳ phác đồ cách điều trị viêm gan B nào, người bệnh phải được tư vấn kỹ lưỡng về sự cần thiết, thời gian điều trị lâu dài và các xét nghiệm đánh giá chức năng gan cũng như mức độ xơ hóa. Việc tuân thủ điều trị là yếu tố then chốt quyết định thành công của quá trình kiểm soát bệnh.
Điều Trị Viêm Gan B: Có Phải Dùng Thuốc Suốt Đời Không?
Câu trả lời cho thắc mắc điều trị viêm gan B có phải dùng thuốc suốt đời không là không phải tuyệt đối, nhưng phần lớn người bệnh viêm gan B mạn tính cần điều trị viêm gan B kéo dài, thậm chí là suốt đời. Mục tiêu của việc dùng các thuốc kháng vi rút thế hệ mới là ức chế hoạt động của virus, bảo vệ gan khỏi tổn thương và ngăn ngừa biến chứng xơ gan hay ung thư. Đặc biệt, những bệnh nhân đã có bằng chứng xơ gan bắt buộc phải duy trì việc uống thuốc vô thời hạn. Chỉ một số ít trường hợp đạt được các tiêu chuẩn miễn dịch nghiêm ngặt (như mất kháng nguyên bề mặt HBsAg) mới được bác sĩ chuyên khoa cân nhắc ngưng thuốc. Tuyệt đối không được tự ý ngừng thuốc, vì hành động này có thể gây bùng phát viêm gan cấp tính, khiến tình trạng bệnh trở nên nguy hiểm hơn. Mọi quyết định về thời gian điều trị viêm gan B phải do bác sĩ đưa ra dựa trên kết quả theo dõi định kỳ.
Tần Suất Khám và Xét Nghiệm Khi Điều Trị Viêm Gan B
Tần suất tái khám và xét nghiệm khi điều trị viêm gan B phụ thuộc vào giai đoạn bệnh và đáp ứng của cơ thể. Trong giai đoạn mới bắt đầu điều trị, người bệnh thường cần tái khám và làm các xét nghiệm quan trọng (như Men gan ALT, Chức năng thận và Tải lượng virus HBV DNA) mỗi 4 đến 12 tuần để đảm bảo thuốc có hiệu quả. Khi phác đồ đã ổn định, tần suất có thể giảm xuống còn mỗi 3 đến 6 tháng/lần. Đặc biệt, tất cả bệnh nhân viêm gan B mạn tính cần được siêu âm gan và xét nghiệm AFP mỗi 6 tháng để sàng lọc ung thư gan. Quan trọng nhất, lịch trình chính xác phải luôn được tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa Gan Mật.
Nên Điều Trị Viêm Gan B Ở Đâu?
Để đảm bảo quá trình điều trị viêm gan B đạt hiệu quả cao và an toàn, người bệnh nên lựa chọn các cơ sở y tế dựa trên ba tiêu chí chuyên môn chính.
Thứ nhất, cơ sở đó phải có Chuyên khoa Gan Mật hoặc Truyền Nhiễm chuyên sâu với đội ngũ bác sĩ có kinh nghiệm dày dặn trong việc xử lý các phác đồ phức tạp và biến chứng của viêm gan B mạn tính.
Thứ hai, cần được trang bị hệ thống xét nghiệm hiện đại, đặc biệt là khả năng định lượng chính xác HBV DNA và máy móc tiên tiến như FibroScan để đánh giá mức độ xơ hóa gan mà không cần sinh thiết.
Tìm hiểu thêm về phác đồ điều trị viêm gan B tại phòng khám Đa khoa SCT hoặc đặt lịch tư vấn miễn phí với bác sĩ chuyên khoa Gan Mật tại đây
